Elastyczny czas pracy, a kodeks pracy. Poznaj wady i zalety.

Elastyczny czas pracy to jeden z czynników, który ma być formą motywacji pracowników. Nic dziwnego, że pracodawcy wprowadzają taką możliwość, jest to bowiem wynik dostosowania warunków pracy do oczekiwań załogi, które są bardzo zróżnicowane. I wynikają też z różnicy wieku. 

Obecnie na rynku pracy stykają się trzy pokolenia, a ich postrzeganie czynników motywacyjnych jest zdecydowanie odmienne. Zadaniem pracodawcy jest odkrycie tych czynników i dopasowanie do nich warunków pracy. Jedną z możliwości może być wprowadzenie elastycznego czasu pracy lub pracy świadczonej w formie zdalnej. Ta ostatnia opcja to poniekąd już norma, bowiem panująca od prawie dwóch lat pandemia wymusiła całkowitą zmianę w funkcjonowaniu przedsiębiorstw. 

Co na to przepisy Kodeksu pracy?

Kodeks pracy jasno i konkretnie określa normy czasu i wymiaru pracy, jednakże (jeszcze) trudno w nim doszukiwać się przepisów odnoszących się do pracy zdalnej. Chociaż prawdopodobnie w 2022 r. zapisy dotyczące regulacji wykonywania czynności służbowych na home office powinny się już znaleźć w prawie. 

A tymczasem, zgodnie z art. 129 „czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy”. Mając to na uwadze, pracodawca ustala liczbę godzin i dni do przepracowania. Układając plan pracy powinien wziąć pod uwagę fakt, że szacunek młodego pokolenia Y do harmonii pomiędzy życiem prywatnym a zawodowym jest ogromny, dlatego nie chcą oni wprowadzać obowiązki służbowe w czas osobisty.
 
Pracodawca może więc zaproponować elastyczny czas pracy. 

Elastyczny czas pracy zwiększa odpowiedzialność pracownika

W obecnych czasach pojęcie wellbeingu coraz mocniej wkracza do firmowej codzienności. Pracownicy często na pierwszym miejscu stawiają swój styl życia i sposób bycia (co zresztą nie jest niczym zaskakującym), dlatego jeżeli taki pracownik będzie miał możliwość ułożenia godzin pracy „pod siebie”, stanie się to dla niego cennym czynnikiem motywacyjnym w danej firmie. 

Warto mieć na uwadze, że z jednej strony swobodne zarządzanie własnym czasem daje poczucie kontroli, z drugiej – powoduje to, że pracownik jest zobowiązany do większej dyscypliny i odpowiedzialności w kontekście planowania pracy i wywiązywania się z obowiązków. 

Dla kogo elastyczne godziny pracy?

Takiego rozwiązania, a w tym swobody i poczucia odpowiedzialności poszukują przede wszystkim przedstawiciele pokolenia Y oraz rodzice. Każdy, kto ma dzieci doskonale wie, jak trudno jest znaleźć dla niego opiekę, gdy ono niespodziewanie się rozchoruje. Dla jednych i drugich elastyczne godziny pracy pozwalają na swobodne godzenie obowiązków zawodowych i rodzinnych, czy prywatnych.

Nie dla wszystkich.

Okazuje się, że mimo wielu zalet tej formy świadczenia pracy – nie jest ona dla wszystkich. Niestety, nie na każdym stanowisku i nie w każdej roli można ją wprowadzić. Dobrym przykładem są firmy produkcyjne, gdzie od obecności pracownika na linii produkcyjnej zależy cały proces produkcji, a w tym dostarczenie gotowego produktu na czas do klienta. 

W takich firmach, z wiadomych przyczyn obiektywnych, nie wszystkie stanowiska mogą być objęte elastycznymi godzinami pracy. Dlatego często takie dualne podejście do zarządzania czasem może  demotywować część załogi i stać się podstawą do konfliktów bazujących na poczuciu niesprawiedliwości. 
Wówczas warto pamiętać, by dla pracowników stacjonarnych wprowadzić inne, lecz równie atrakcyjne czynniki motywacyjne, które zniwelują poziom ich niezadowolenia. Wśród takich można wymienić np.: dodatkowe benefity socjalne, premie za efektywność oraz cykliczne spotkania motywacyjne z managerami.

Elastyczny czas pracy: wady i zalety

W obiektywnej ocenie elastyczny czas pracy ma więcej zalet niż wad. Wśród tych pierwszych możemy wyróżnić wellbeingowe podejście do pracownika, co przekłada się na większą motywację, wpływa też na przyciąganie nowych pracowników do firmy. Przykładowo, tak zwani Millenialsi nade wszystko cenią sobie wolność i niezależność, dlatego elastyczne godziny pracy pozwolą im na dostosowanie pracy do własnych preferencji i możliwości.
 
Jedną wśród wad, prawdopodobnie najważniejszą, jest ta, że w przypadku elastycznych godzin pracy, trzeba się zmierzyć z niestandardowymi metodami jego rozliczania. W takim systemie nie można oczekiwać od pracowników obecności w pracy na konkretną godzinę, dlatego wprowadzenie tego rozwiązania wymaga przeorganizowania pewnych procedur, zmiany regulaminów pracy itp. 

Kiedy więc pojawi się pomysł, by wprowadzić elastyczne godziny pracy do firmy, należy przeanalizować wszystkie korzyści i koszty z tym związane.