Ulga dla klasy średniej w dużych organizacjach – praktyczne przykłady kalkulacji ulgi

Ulga dla klasy średniej to nowa ulga w systemie podatkowym, którą pracodawcy będą uwzględniali od 1. stycznia 2022 roku podczas naliczania zaliczek podatkowych od wynagrodzeń. Ulga dla klasy średniej została wprowadzona do systemu podatkowego „Ustawą o zmianie Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw z dnia 29. października 2021”, w ramach projektu gospodarczego “Polski Ład”. Ulga ta będzie przysługiwała osobom uzyskującym roczne przychody od 68 412 PLN do 133 692 PLN.

W poniższym artykule przyglądamy się mechanizmom nowej ulgi oraz jej praktycznym zastosowaniom w dużych firmach, które w trakcie miesiąca naliczają listy z wynagrodzeniem zasadniczym oraz odrębnie listy z dodatkowymi wynagrodzeniami, bonusami oraz benefitami stanowiącymi przychód pracownika.

Dla kogo stosować ulgę?

Na początku przyjrzyjmy się trzem podstawowym zasadom, które umożliwią naliczanie ulgi w kalkulacji podatku od wynagrodzeń.

1. Ulga została przewidziana dla przychodów wynikających ze stosunku pracy, co w praktyce oznacza, że nie może być uwzględniana w następujących przypadkach:

wypłaty zasiłków chorobowych, macierzyńskich i rodzicielskich przez pracodawcę,
wypłaty wynagrodzeń z innego tytułu niż umowa o pracę, tj. popularne umowy zlecenia i umowy o dzieło.

2. Ulga zostanie uwzględniona podczas wyliczania miesięcznych zaliczek na podatek, jeżeli miesięczne przychody mieszczą się w przedziale od 5 701 PLN do 11 141 PLN.

3. Pracownik może złożyć wniosek o niepomniejszanie dochodu o kwotę ulgi. W takim przypadku płatnik jest zobowiązany do niestosowania ulgi najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał wniosek.

Nowe zasady naliczania podatku obowiązują od 1. stycznia 2022 roku, co oznacza, że dotyczą przychodów uzyskanych w roku podatkowym 2022 (z uwzględnieniem także wynagrodzeń za grudzień 2021, wypłacanych do 10. stycznia 2022 roku).

Jak obliczyć kwotę ulgi?

Kwota ulgi zależy od przychodu i na potrzeby wyliczenia zaliczki podatku za dany miesiąc jest wyznaczana według następującego algorytmu:

Miesięczne przychody

Wysokość ulgi

Od 5 701 PLN do 8 549 PLN

(przychód x 6,68%) – 380,50 PLN

0,17

Powyżej 8 549 PLN do 11 141 PLN

(przychód x (-7,35%)) + 819,08 PLN

0,17

Przychód opisany we wzorze to przychód ze stosunku pracy, należy więc zwrócić uwagę na miesiące, w których oprócz wynagrodzenia wypłacamy pracownikowi również zasiłki ZUS. Kwoty zasiłków chorobowych, macierzyńskich i rodzicielskich nie wchodzą do przychodu stanowiącego element obliczania ulgi dla klasy średniej. Z kolei wynagrodzenie za czas choroby finansowane ze środków pracodawcy (za pierwsze 33 dni zwolnienia chorobowego) jest składową przychodu ze stosunku pracy.

Przykład obliczenia kwoty ulgi przy stawce miesięcznej 6000 PLN

Pracownikowi przysługuje wynagrodzenie miesięczne w kwocie brutto 6000 PLN. W styczniu 2022 roku pracownik przepracował pełny miesiąc i nie uzyskał żadnych dodatków ani premii. Pracownikowi nie przysługują również benefity finansowane przez pracodawcę.

Przychód z tytułu umowy o pracę wyniesie 6000 PLN, co uprawnia do naliczenia ulgi.

Wynagrodzenie pracownika za styczeń 2022	6 000,00 PLN
Ulga dla klasy średniej	119,41 PLN

Przykład obliczenia kwoty ulgi przy stawce miesięcznej 6000 PLN w miesiącu wystąpienia zasiłku ZUS

Pracownikowi przysługuje wynagrodzenie miesięczne w kwocie brutto 6000 PLN. Pracownik nie uzyskał żadnych dodatków ani premii. Pracownikowi nie przysługują również benefity finansowane przez pracodawcę.

W styczniu 2022 roku pracownik przebywał 10 dni na urlopie rodzicielskim, dlatego wynagrodzenie pomniejszono o 10 dni kalendarzowych nieobecności - ostatecznie jego przychód wynikający z tytułu umowy o pracę wyniesie 4000 PLN. Przychód w kwocie 4000 nie uprawnia pracownika do zastosowania ulgi dla klasy średniej w tym miesiącu.

Wynagrodzenie pracownika	4 000,00 PLN
Zasiłek ZUS	1 635,00 PLN
Ulga dla klasy średniej nie jest stosowana	0,00 PLN

Przykład obliczenia kwoty ulgi przy stawce 6000 PLN i dodatkowych benefitach pozapłacowych

Pracownikowi przysługuje wynagrodzenie miesięczne w kwocie brutto 6000 PLN. W styczniu 2022 roku pracownik przepracował pełny miesiąc i nie uzyskał żadnych dodatków ani premii. Pracownikowi przysługują benefity finansowane przez pracodawcę (karta na aktywność sportową w kwocie 170 PLN oraz rozszerzony pakiet opieki medycznej w kwocie 330 PLN).

Przychód z tytułu umowy o pracę wyniesie 6500 PLN, co uprawnia pracownika do naliczenia ulgi.

Wynagrodzenie pracownika za styczeń 2022	6 000,00 PLN
Karta na aktywność sportową	170,00 PLN
Rozszerzony pakiet opieki medycznej	330,00 PLN
Ulga dla klasy średniej	315,88 PLN

Gdzie w kalkulacjach uwzględnić ulgę?

Ulga dla klasy średniej pomniejsza podstawę opodatkowania.
Obliczając podstawę opodatkowania w roku 2022 odejmujemy od przychodu:

koszty uzyskania przychodu,
składki na ubezpieczenie finansowane przez pracownika,
ulgę dla klasy średniej.

Przykład obliczenia kwoty ulgi i podstawy opodatkowania przy stawce 6000 PLN i premii 3500 PLN

Pracownikowi przysługuje wynagrodzenie miesięczne w kwocie brutto 6000 PLN. W styczniu 2022 roku pracownik przepracował pełny miesiąc i uzyskał premię roczną (za 2021 rok) w kwocie 3500 PLN.
Pracownikowi przysługują benefity finansowane przez pracodawcę (karta na aktywność sportową w kwocie 170 PLN oraz rozszerzony pakiet opieki medycznej w kwocie 330 PLN).

Przychód z tytułu umowy o pracę wyniesie 10000 PLN, co uprawnia pracownika do naliczenia ulgi.

Wynagrodzenie pracownika za styczeń 2022	6 000,00 PLN
Premia roczna wypłacona w styczniu	3 500,00 PLN
Karta na aktywność sportową	170,00 PLN
Rozszerzony pakiet opieki medycznej	330,00 PLN
Ulga dla klasy średniej	494,59 PLN

Natomiast podstawa opodatkowania wyniesie 7884 PLN.

Przychód z tytułu umowy o pracę za styczeń 2022	10 000,00 PLN
Koszty uzyskania	250,00 PLN
Składki ZUS finansowane przez ubezpieczonego	1 371,00 PLN
Ulga dla klasy średniej	494,59 PLN
Podstawa opodatkowania	7 884,00 PLN

Co zrobić, gdy pracownik ma więcej niż jedną wypłatę w miesiącu?

Dla pracowników otrzymujących jedną wypłatę w miesiącu kalkulacja ulgi jest stosunkowo prosta. Sytuacja komplikuje się wówczas, gdy oprócz podstawowego wynagrodzenia są również wypłacane dodatkowe wynagrodzenia w innych terminach. Przepisy nie precyzują sposobu obliczenia ulgi w przypadku, gdy pracownik uzyskuje przychody z tytułu umowy o pracę, a wypłaty są realizowane w kilku terminach. Natomiast w praktyce taka sytuacja w dużych organizacjach występuje dość często, ponieważ bonusy płacowe (tj.: premie miesięczne, kwartalne, roczne) zazwyczaj są wypłacane poprzez listy dodatkowe, a nie wraz z głównym wynagrodzeniem.

W takich przypadkach proponujemy skorzystanie z interpretacji sugerowanej przez niektórych doradców podatkowych, polegającej na kalkulacji ulgi dla klasy średniej na każdej liście płac w kontekście przychodów do ulgi narastająco. Nieformalnie nazwijmy tę metodę “miesięcznie narastająco”.
W metodzie „miesięcznie narastająco” kalkulujemy ulgę na podstawie aktualnych informacji o sumie przychodów uzyskanych od początku miesiąca, równoważąc na kolejnych listach kwotę ulgi, a co się z tym wiąże - korygując zarazem podstawę opodatkowania.

Przykład obliczenia ulgi dla klasy średniej na dwóch listach płac w styczniu 2022

Pracownik otrzymuje wynagrodzenie podstawowe do 10. dnia kolejnego miesiąca. Dodatkowo raz na kwartał zostaje mu wypłacona premia. W styczniu 2022 pracownik otrzymał przychód ze stosunku pracy. Wynagrodzenie zasadnicze za grudzień 2021 zostało wypłacone na liście z terminem zapłaty 7. stycznia 2022 w kwocie 6000 PLN.

Pasek wynagrodzeń pracownika zawiera następujące pozycje:

Główna lista płac za grudzień, wypłacona 7. stycznia 2022 roku:

Główna lista płac za grudzień, wypłacona 7. stycznia 2022 roku
Brutto ze stosunku pracy	6 000,00 PLN
Składki pracownika	822,60 PLN
Koszty	250,00 PLN
Ulga dla klasy średniej	119,41 PLN
Podstawa opodatkowania	4 808,00 PLN
1/12 kwoty zmniejszającej podatek (wynikająca z kwoty wolnej)	425,00 PLN
Podatek naliczony	392,36 PLN

W kolejności (20. stycznia 2022) wypłacono pracownikowi premię kwartalną za Q4/2021 w kwocie 3000 PLN.